Światowy dzień chorych na padaczkę
Dzień Chorego na Padaczkę – polskie święto przypadające corocznie 14 lutego w Dzień Świętego Walentego. Święty Walenty jest bowiem patronem nie tylko zakochanych, ale i osób chorych na padaczkę.
Co należy wiedzieć o padaczce?
jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych, występuje u około 1% populacji, dotyczy ok. 400 tys. Polaków. Istotą padaczki jest trwała skłonność mózgu chorego do generowania napadowych objawów, wynikających z nadmiernych wyładowań komórek nerwowych – czyli napadów padaczkowych.
Napady padaczkowe mogą mieć bardzo zróżnicowaną formę i przebiegać:
- z zaburzeniami ruchowymi,
- zaburzeniami czucia ( w tym zaburzeniami zmysłów np. widzenia, powonienia, słuchu),
- a także zmianami zachowania czy też kontaktu.
W części przypadków dochodzi do nagłej utraty przytomności, co może grozić np. upadkiem. Może w tej sytuacji dojść do wyprężenia, a następnie drgawek całego ciała, po których ustąpieniu pojawia się faza senności. Po wybudzeniu chory często bywa zdezorientowany i nie w pełni świadomy sytuacji. Pierwsze objawy padaczki mogą wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej choroba zaczyna się w dzieciństwie i u osób starszych. Padaczka jest chorobą przewlekłą i bardzo często chory zmaga się z nią przez całe swoje życie. Lęk przed kolejnym napadem i związana z tym niepewność oraz brak poczucia bezpieczeństwa są olbrzymim, trwającym wiele lat obciążeniem zarówno dla chorych jak i ich najbliższych.
Podłoże padaczki może być bardzo zróżnicowane, ale u ponad połowy chorych nie udaje się zidentyfikować konkretnych przyczyn tej uciążliwej choroby.
U dzieci znane przyczyny padaczki obejmują m.in. :
- choroby wrodzone, takie jak wady rozwojowe mózgu,
- choroby uwarunkowane genetycznie,
- choroby zakaźne przebyte w życiu płodowym, uszkodzenia okołoporodowe, ale także infekcje, urazy i inne choroby przebyte w późniejszym okresie.
Najczęstsze znane przyczyny padaczki u osób dorosłych to:
- nowotwory śródczaszkowe,
- zmiany pourazowe,
- zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych,
- zmiany naczyniowe w tym udary niedokrwienne i krwotoczne,
- a także choroby neurozwyrodnieniowe (m.in. choroba Alzheimera).
Co ważne, nie każde zdarzenie napadowe jest objawem padaczki.
Napad drgawkowy może być sprowokowany i wystąpić również u osoby poddanej działaniu czynników stresowych takich jak:
- wysoka temperatura ciała ( drgawki gorączkowe u dzieci),
- alkohol,
- niektóre leki,
- uraz głowy,
- a także nieprawidłowe stężenie cukru we krwi czy też elektrolitów.
Leczenie przeciwpadaczkowe włącza się z reguły u osób, u których wystąpił więcej niż jeden napad padaczkowy. Rozpoznanie padaczki nie przekreśla szansy na realizację planów życiowych i osiągnięcie sukcesów czego dowodem jest długa lista osób znanych, które cierpiały na tę chorobę: Ludwig van Beethoven, Napoleon Bonaparte, Vincent van Gogh, Fiodor Dostojewski czy Juliusz Cezar.
Niestety, społeczeństwo nadal niewiele wie o padaczce. Atak padaczki budzi lęk, a osoby postronne często nie potrafią prawidłowo udzielić pomocy. Naucz się pomagać!
Padaczka jest najczęściej utożsamiana z drgawkami, czyli tak zwanym napadem grand mal (toniczno-klonicznym).
Objawy takiego napadu są znane:
- utrata przytomności,
- wyprężenie ciała,
- a następnie drgawki, może wystąpić zasinienie ust i twarzy, „piana z ust”, przygryzienie języka, niekiedy bezwiedne oddawanie moczu.
1. Pomóż choremu w razie napadu padaczkowego:
- zachowaj spokój
- zapewnij choremu możliwość przebywania w bezpiecznym położeniu (z dala od niebezpiecznych przedmiotów)
- zabezpiecz miejsce, w którym znajduje się chory
- w miarę możliwości podłóż choremu coś miękkiego pod głowę, zdejmij okulary, rozepnij kołnierzyk
- ułóż chorego na boku tak, aby zapewnić drożność dróg oddechowych
- po przebudzeniu gdy chory jest senny pozwól Mu zasnąć, w przypadku pobudzenia nadzoruj i chroń przed urazami
- sprawdź na zegarku o której godzinie rozpoczął się atak, jeżeli będzie trwał dłużej niż 5 minut zadzwoń po karetkę.
2. Czego nie robić w sytuacji napadu padaczkowego:
- nie próbuj przytrzymywać i krępować ruchów chorego
- nie wkładaj choremu niczego do ust między zęby
- nie cuć chorego w żaden sposób, nie podawaj leków, płynów
- nie przenoś chorego i nie podnoś go
3. Kiedy bezwzględnie dzwonić na numer alarmowy 112 lub 999:
- jeżeli jest to pierwszy napad padaczkowy danej osoby
- jeżeli chory doznał w trakcie napadu urazu np. głowy, zachłysnął się wodą, pokarmem, wymiocinami
- kiedy po pierwszym napadzie następują kolejne
- jeżeli chory ma problemy z oddychaniem po zakończonym napadzie, lub występują inne niepokojące objawy
- jeżeli napad trwa dłużej niż 5 minut, lub dłużej niż zwykle